Op zondag 27 februari 1763 kwamen duizenden tot slaaf gemaakten in de Nederlandse kolonie Berbice (het hedendaagse Guyana, naast Suriname) in opstand tegen hun overheersers en de verschrikkelijke omstandigheden waarin ze leefden. Deze revolutionairen zouden een vol jaar standhouden en hun overwinning was bijzonder dichtbij. Uiteindelijk sloegen de Nederlanders de opstand neer met hulp van soldaten uit bevriende buurkolonies en Europa.
Slavernijhistoricus Marjoleine Kars vertelt over dit onbekende stuk koloniale geschiedenis op basis van een unieke bron: ruim 900 transcripties van de ondervragingen van slaafgemaakten die plaatsvonden nadat de Nederlanders de macht weer in handen hadden. Zo schetst ze een zeldzaam levendig en spannend beeld van de dagelijkse gebeurtenissen tijdens de opstand en de mensen die er een rol in speelden. ‘Bloed in de rivier’ is een belangrijke verrijking van onze kennis van het Nederlandse koloniale verleden, van slavernij en de strijd om vrijheid.
‘Dit is zonder twijfel het beste, spannendste en meest gezaghebbende boek over een Nederlandse slavenopstand.’ – Karwan Fatah-Black
‘In geen ander boek over opstand tegen slavernij ben ik zo’n uitvoerig verslag tegengekomen van de alledaagse ervaringen van de diverse betrokken partijen. Kars geeft deze mensen op zijn minst een naam, soms zelfs een verhaal, zoals Amelia, Coffij’s kok en adviseur, of Trui, die het geweld ontvluchtte. Dankzij deze unieke details is haar boek van grote waarde voor de Nederlandse geschiedschrijving, en voor iedereen die zich bezighoudt met de geschiedenis van de trans-Atlantische slavernij als geheel.’ – De Nederlandse Boekengids
‘Veel boeken met een gedetailleerd verslag van een slavenopstand in een door Nederland overheerst gebied zijn er niet. Bloed in de rivier is daardoor een belangrijke verrijking van onze kennis van het Nederlandse koloniale verleden, van slavernij en de strijd om vrijheid. Een boek dat je gewoon moet lezen...’
Dreamz‘Door meerdere bronnen met elkaar te combineren is het Kars gelukt om de levens, gedachten, relaties en cultuur van de tot slaafgemaakte mensen die betrokken waren bij de opstand in detail te beschrijven.’ – Jessica den Oudsten, De lage landen
‘(…) verrassende (…) publicatie. Verrassend omdat we nog niet veel wisten van een slavenopstand in een Nederlandse kolonie die meer dan een jaar duurde.’ – Kleio
‘Een bloedstollend boek over de opstand in Berbice in 1763.’
NRC‘Marjoleine Kars heeft met Bloed in de rivier een fascinerend verhaal geschreven over de vroegste Surinamers. (…) Het is verbazingwekkend dat aan d[i]t materiaal niet eerder een mooie studie is gewijd. (…) Bloed in de rivier is een belangwekkende studie die gelezen moet worden.’ – De Leesclub van Alles
De leesclub van alles‘Levendig beschrijft Kars de neergeslagen vrijheidsstrijd, een aangrijpend contrast met de Amerikaanse en Franse revoluties die kort erop zouden plaatsvinden.’ – Russell Shorto
‘Marjoleine Kars heeft met Bloed in de rivier een fascinerend verhaal geschreven over de vroegste Surinamers. (…) Het is verbazingwekkend dat aan d[i]t materiaal niet eerder een mooie studie is gewijd. (…) Bloed in de rivier is een belangwekkende studie die gelezen moet worden.’ – Werkgroep Caraïbische Letteren
‘Marjoleine Kars heeft een meeslepend boek geschreven over deze uitzonderlijke episode in het Nederlandse koloniale verleden. Bloed in de rivier is geschreven als een journalistieke reportage – beeldend, toegankelijk en met compassie. (…) een indrukwekkend verslag van deze gebeurtenissen in een vergeten uithoek van het Nederlandse koloniale rijk. Haar keuze om de slavenopstand te beschrijven vanuit het perspectief van de rebellen, de tot slaaf gemaakten die er gedurende een jaar in slaagden een eigen zwarte natie in stand te houden, geeft haar boek een extra dimensie.’ – Roel Janssen, De Groene Amsterdammer
‘Een meeslepende aanvulling op onze historische kennis over de vrijheidsstrijd in de Amerika’s.’ – Kirkus
Kirkus Reviews‘Een boeiend, opzienbarend en tragisch verhaal. Kars schrijft over de slaven én de planters alsof ze hun gedachten kan lezen. Dat je zoiets kan door in de hertaling van oude transcripties de emoties erachter te lezen, is een kunst die slechts weinig historici beheersen. Geert Mak is zo iemand. Kars kan zich met hem vergelijken.’ – LeesKost
Leeskost.nl‘Het verhaal is levendig, beeldend en kent veel context waardoor het dicht op de huid zit. De mensen hebben hier niet alleen namen gekregen, maar ook een stem. Kortom, samengevat is dit een hele belangrijke aanvulling op de Nederlandse koloniale geschiedenis.’ - – Antilliaans Dagblad
‘Een aangrijpend verhaal over het menselijke verlangen naar vrijheid. Deze geschiedenis móét verteld worden, en de manier waarop Kars dat doet is indrukwekkend.’ – NPR Books
‘Meer dan 500 handgeschreven pagina's van de verhoren laten, meer dan ooit, het geluid van de gevangenen horen en Kars heeft dit tot een sterk boek verwerkt. Een echte aanrader!’ – Kleio
KleioEen grote verdienste van Kars is dat ze haar uiterste best heeft gedaan om te reconstrueren hoe de mensen in het door de opstandelingen gecontroleerd gebied de periode van ruim een jaar beleefd hebben. Kars laat met haar boek een nieuw en welkom perspectief op de opstand zien: dat van de mensen afkomstig uit de slavenstand. Dat is zeldzaam.
Geschiedenis magazine‘Een epische geschiedenis. Een groots verhaal dat weloverwogen is opgeschreven [..] en past in de huidige golf publicaties over zwarte stemmen die eerder niet gehoord werden.’ – LA Times
‘Erg knap is dat [Marjoleine Kars] de geschiedenis van de opstand bijna beschrijft als een roman waardoor je echt meeleeft met de hoofdrolspelers.’ – La Chispa
‘Bloed in de rivier vertelt een spannend verhaal over een complexe oorlog waarbij duizenden slaafgemaakten, plantage-eigenaren en soldaten om het leven kwamen. Het is bijzonder goed geschreven en historisch onderbouwd.’ – De moderne tijd
‘Op basis van overvloedig archiefmateriaal vertelt Marjoleine Kars dit vergeten verhaal op een bijzonder indringende wijze.’ – Historisch Nieuwsblad
Historisch Nieuwsblad‘Léés dat boek! Het is een belangrijke bijdrage aan onze kennis van het koloniale verleden in het algemeen en “ons gedeelde” koloniale verleden in het bijzonder.’ – Stichting Jacob Campo Weyerman
‘Kars’ verdienste is dat ze aan de hand van zo’n negenhonderd getuigenissen een minutieuze reconstructie schreef. Bovendien maakt ze de spanning in alle verschillende kampen voelbaar.’ – Trouw
Trouw‘Marjoleine Kars stuitte een paar jaar geleden in het Nationaal Archief op een stapel verslagen van deze vergeten opstand en schreef Bloed in de rivier, een gedetailleerde reconstructie. Een fascinerend maar ook bloedig verhaal.’
De Volkskrant‘Dit buitengewone onderzoek legt een belangrijk deel van de slavernijgeschiedenis bloot.’ – Publishers Weekly
Publishers Weekly‘Bloed in de rivier is een belangrijk boek. Niet veel mensen kennen de geschiedenis van de Nederlandse plantagekolonie Berbice. Nog minder mensen zijn zich bewust van de massale opstand die begon in 1763, en die een jaar standhield. Kars toont niet alleen het meedogenloze karakter van de repressie door de Nederlandse plantagehouders en autoriteiten, maar ook de complexiteit en interne conflicten in het kamp van de revolutie. Ze reconstrueert zorgvuldig de stem van de slaafgemaakten in hun heldhaftige poging tot zelfemancipatie. Haar boek biedt onmisbare inzichten over de plaats van verzet in de Nederlandse slavernijgeschiedenis.’ – Pepijn Brandon
‘Berbice, een voor hedendaagse Nederlanders totaal onbekende kolonie die alleen kon bestaan dankzij slavenarbeid. Een rebellie van duizenden tot slaafgemaakten, die meer dan een jaar duurde en met hele grote moeite de kop werd ingedrukt. Inheemse volken, waaronder de Cariben, als invloedrijke derde partij. Dat zijn de basisingrediënten van dit unieke en vlot leesbare boek. Kars ploegde jarenlang minutieus verslagen en andere archiefstukken door, waaronder 900 handgeschreven verhoren. De langdurige, moeizame strijd van tot slaafgemaakte mensen met wortels in (West-)Afrika die zich wilden ontdoen van de wrede heerschappij van Nederlandse slavenmeesters wordt door haar verteld met oog voor de pijnlijke details en met gevoel voor raciale en genderverhoudingen. In een setting van een (letterlijk) moordend klimaat wekt haar boek de ongelijke strijd tot leven. Dankzij de grotere aandacht voor de Nederlandse slavernijgeschiedenis groeit ook de behoefte aan een meer complex en gelaagd verhaal, waarin het belang maar ook de hoge kosten van vrijheid centraal staan. Dit unieke en vlot leesbare boek voldoet daar geheel aan.’ – Nancy Jouwe, cultuurhistoricus
‘Met veel oog voor detail en met zorg stelt Kars het perspectief van de gemarginaliseerden centraal. Haar boek biedt een fascinerende blik op de complexe geschiedenis van de slavernij in Latijns-Amerika.’ – Booklist
Booklist‘Bloed in de rivier leest als een spannende roman, geschreven in soepele stijl, met gevoel voor sfeer en oog voor detail. Het boek is tegelijk een zeer goed gedocumenteerd stuk schokkende en voor Europeanen beschamende geschiedenis.’ – Rosita Steenbeek