10 vragen aan Bertram Koeleman
Hij wordt door recensenten vergeleken met Haruki Murakami en Paul Auster. Zijn boeken kun je niet wegleggen, want hij dringt in je hoofd. De verhalen van Bertram Koeleman komen tot leven en de grenzen tussen realiteit en verbeelding vervagen. Wie is deze fascinerende schrijver? ‘Er zal altijd wel een deel van mijn verbeelding verblijven in het huis Storm Lake, de setting van mijn eerste roman De huisvriend.’
1. Met welke auteur (dood of levend) zou je graag in gesprek willen gaan?
Ik zou heel graag met Raymond Carver op een veranda willen zitten, ergens in een onooglijk Amerikaans dorp, met een goed glas erbij en hem vragen hoe je gewone levens beschrijft zodat ze buitengewoon lijken.
2.Wat is de beste openingsscène in een roman?
Geen enkel boek kan tippen aan de eerste alinea van Shirley Jackson’s The Haunting of Hill House. In slechts een paar zinnen, ongelooflijk secuur en gewogen geformuleerd, weet ze de lezer ervan te overtuigen dat alle wezens dromen, dat dromen noodzakelijk zijn om te overleven, en dat Hill House droomt en dus een levend wezen is. Ongeëvenaard.
3. Aan welk boek kom je maar niet aan toe om te lezen?
Mijn leesstapel groeit met de week, mijn leesprioriteiten verschuiven even snel en daardoor wordt het lezen van sommige boeken op de lange baan geschoven. Niet omdat ik ze niet wil lezen, maar simpelweg door tijdgebrek. The Plot Against America van Philip Roth staat bijvoorbeeld al heel lang ongelezen bij mij op de plank.
4. Wat doe je als je helemaal vast loopt tijdens het schrijven?
Verschillende dingen. Opstaan en door de kamer lopen en hopen dat er zich iets aandient. Blijven zitten en toch maar doorschrijven en hopen dat er zich iets aandient. In het ergste geval: het manuscript terzijde schuiven en aan iets anders werken. En hopen dat er zich iets aandient.
5. Welk zelfbedachte personage laat je nooit meer los?
Er zal altijd wel een deel van mijn verbeelding verblijven in het huis Storm Lake, de setting van mijn eerste roman De huisvriend. De hoofdfiguur Benjamin Krendler, zijn onkenbaarheid en zijn zelfgekozen isolement, zullen me altijd blijven fascineren.
6. Wat was het moeilijkste moment tijdens het schrijven van je nieuwe roman Dit is jouw tijd?
Het moeilijkste moment tijdens het schrijven van Dit is jouw tijd (en dit is overigens een moeilijk moment bij al mijn boeken) was toen het af was. Het moment dat je het verhaal en de personages moet loslaten, dat je moet accepteren dat je er niets meer aan kan veranderen en dat het goed is zoals het is.
7. Welk boek zou je opnieuw willen lezen?
Dat zijn er velen, maar de eerste die me te binnen schiet is De trap van steen en wolken van Johan Daisne. Daisne is een van de groten in het magisch-realisme en dit boek is zijn meesterwerk. In afwisselende hoofdstukken lees je het verhaal van de Sedgwicks, twee pioniers in het Amerikaanse Westen, en het verhaal van de ziekelijke student die hun verhaal schrijft. Gaandeweg vergroeien de verhaallijnen met elkaar. Verbluffend.
8. Hoe is het idee van je nieuwe roman ontstaan?
Ik liep al lange tijd rond met een beeld: een volwassen man ligt in een jongensbed in pyjama en wordt door zijn moeder voorgelezen, totdat hij boos uit bed springt en roept: ‘Ja, sorry mam, dit gaat niet werken zo.’ Ik had lange tijd geen idee wat dit te betekenen had, maar het bleef me fascineren. Toen ik besloot om het uit te werken bleef het verhaal maar groeien en groeien en zo ontstond Dit is jouw tijd.
9. Welk genre boeken lees je het liefst?
Ik neig niet heel erg naar een bepaald genre boeken. Vroeger zou ik hebben gezegd dat duistere, vreemde verhalen mijn voorkeur hebben, maar dat verklaart bijvoorbeeld niet mijn fascinatie voor Karl Ove Knausgård of Raymond Carver. Ik denk dat ik verhalen wil lezen waarin de werkelijkheid als het ware boven zichzelf wordt uitgetild, hetzij door vreemde, bizarre gebeurtenissen, hetzij doordat de stijl van de auteur de werkelijkheid naar een hoger plan lijkt te tillen.
10. Wie zou een autobiografie moeten schrijven?
Niemand zou een autobiografie moeten schrijven. De Nederlandse literatuur wordt al overspoeld door romans die door de auteur als autobiografisch worden verkocht. Vertel mij met alle verbeeldingskracht die je in je hebt een verhaal dat nooit is gebeurd en waarschijnlijk nooit zal gebeuren. Dán heb je mijn volledige aandacht.
Dit interview komt uit De Club van Echte Lezers magazine (voorjaar 2024).
Maak iedere maand kans op de mooiste boeken via de nieuwsbrief van De Club van Echte Lezers. Meld je hier aan.
