10 vragen aan Daan Heerma van Voss

Geen vaarwel vandaag is door de pers geprezen als betoverend, warm, indringend en intiem. Daan Heerma van Voss schreef een familieroman met levensechte personages die elkaar zowel afstoten als onlosmakelijk aan elkaar verbonden zijn. ‘Toen mijn eigen vader overleed is de roman eigenlijk ingehaald door mijn leven.’

1.  Met welke auteur (dood of levend) zou je graag in gesprek willen gaan?
Cervantes. Ik zou willen weten of hij voorzag dat hij met Don Quichote een nieuwe kunstvorm schiep, een alternatieve dimensie, waar na hem nog miljoenen mensen zouden rondzwerven. Sommigen, zoals ik, zouden er zelfs wonen.

2. Waar lees je het liefst?
Op de bank. Eventueel in bed. Ik ben een horizontale lezer. Ik moet helemaal kunnen opgaan in een boek, en daarvoor moet ik in volledige ontspanning zijn.

3. Wat was jouw favoriete kinderboek?
Alles van Evert Hartman verslond ik. O, en Karlsson van het dak van Astrid Lindgren. Dat leek me nou een geschikte vriend. Hij kwam langs gevlogen, zette de boel op stelten en vertrok weer. Hij deed me denken aan Ischa Meijer, een goede vriend van mijn vader.

4. Wat is de beste openingsscène in een roman?
Ik vind het begin van Light Years van James Salter prachtig, juist vanwege de kalmte ervan. Er gebeurt vrij weinig, en tegelijkertijd ben je getuige van het ontstaan van een nieuwe wereld. De wereld van een familie.

5. Op basis van wat voor criteria koop je een boek?
Dat is tamelijk willekeurig. Ik ‘ontdek’ auteurs, waar ik dan alles van lees. En ik herlees vaak. Salter, Coetzee, Salinger – die lees ik elk jaar opnieuw. En soms stuurt iemand wat op. Dat lees ik ook altijd.

6. Aan welk boek kom je maar niet toe om te lezen?
Jozef en zijn broers, van Thomas Mann.

7. Wat doe je als je helemaal vast loopt tijdens het schrijven?
Panikeren. En het dan wegleggen.

8. Wat was het moeilijkste moment tijdens het schrijven van Geen vaarwel vandaag?
Toen mijn eigen vader overleed. De roman werd eigenlijk ingehaald door mijn leven. Ik wist niet hoe het mogelijk zou zijn om door te gaan. Maar het was al even onmogelijk om ermee op te houden.

9. Hoe is het idee van Geen vaarwel vandaag ontstaan?
Kijkend naar mijn vader drong het thema van afscheid zich op. Al jaren, ver voordat hij ziek werd, leek hij zich steeds afzijdiger op te stellen ten opzichte van het leven. Ik wist dat ik afscheid van hem zou moeten nemen, op den duur. En dan van mijn broeder. En dan van mijzelf. Maar ik wilde dat afscheid niet al tezeer melancholiseren; er is ook niks zo mooi als een goed afscheid. En vaak kun je pas nadat je afscheid van iemand hebt genomen echt tot je door laten dringen wie hij of zij was.

10. Is er een zelfbedacht personage dat je niet meer loslaat?
Oskar van Bohemen, de raadselachtige vaderfiguur uit Geen vaarwel vandaag. Er zitten zo veel lagen in zijn karakter, dat hij blijft doorleven. Soms deed hij dingen, destructieve dingen, die ik zelf nog altijd niet helemaal kan doorgronden. Maar ze voelden waar, toen ik het opschreef. Iets soortgelijks had ik bij Tony Soprano, de hoofdpersoon uit de televisieserie The Sopranos – die weet vaak zelf niet eens waarom hij iets doet. En dat maakt hem juist zo boeiend; mensen denken vaak dat ze zichzelf beter kennen dan anderen. Maar het is meestal andersom: anderen kun je doorzien, maar jijzelf blijft het raadsel.

Dit interview komt uit De Club van Echte Lezers magazine (voorjaar 2024). 

Maak iedere maand kans op de mooiste boeken via de nieuwsbrief van De Club van Echte Lezers. Meld je hier aan.