‘De razzia’s van 22 en 23 februari 1941 in Amsterdam’ van Wally de Lang bekroond met de Holocaust Literatuur Prijs 2023

Wally de Lang ontvangt de Holocaust Literatuur Prijs 2023 voor haar boek De razzia’s van 22 en 23 februari 1941 in Amsterdam – het lot van 389 Joodse mannen. De Stichting Hermann & Hannelore Grünberg reikt deze prijs om de twee jaar uit voor het beste, in het Nederlands geschreven boek waarin de Holocaust centraal staat. Arnon Grunberg maakte de winnaar bekend in de uitzending van Op1.

‘De Langs bijdrage aan de geschiedschrijving van de Jodenvernietiging in Nederland kan niet genoeg worden geprezen.’ aldus de jury, gevormd door Job Cohen, Arnon Grunberg en Toef Jaeger.

‘Unaniem heeft de jury besloten de Holocaust Literatuur Prijs 2023 toe te kennen aan Wally de Lang voor dit boek. De Lang heeft een uiterst precieze studie geschreven over de twee razzia’s die aan de Februaristaking voorafgingen. Zij maakt de grotere geschiedenis zichtbaar door zich te concentreren op de details, waarbij ze erin slaagt  nauwelijks bekende feiten boven water te krijgen. Zo vroeg als in 1941, bijvoorbeeld, werd er in een dependance van het kamp Mauthausen, kasteel Hartheim, geëxperimenteerd met het vergassen van Joden. De Lang beschrijft de halfslachtigheid van het Rode Kruis, de naïviteit, de onmacht van de Joodse Raad en de onverwachte hulp van Nederlandse politieagenten aan enkele opgepakte Joden, en dat zonder te vervallen in morele verontwaardiging of speculaties die niet bevestigd kunnen worden. Haar stijl is beheerst en onderkoeld en daardoor buitengewoon effectief.

Haar bronnenonderzoek is indrukwekkend, hetgeen blijkt uit de diverse bijlagen waarin de straten worden vermeld waar de 389 Joden zijn opgepakt, de beroepen die zij uitoefenden en de nabestaanden die zij achterlieten.’ JURYRAPPORT

Dit jaar is het de tweede keer dat de prijs wordt uitgereikt. In 2021 werd de prijs uitgereikt aan Guida Joseph voor haar graphic novel De rode draad.De prijs bestaat uit een bedrag van tweeduizend euro en een diner met de jury.

In het Stadsarchief in Amsterdam was in februari 2021 een tentoonstelling gebaseerd op De Langs boek te zien:

Op 22 en 23 februari 1941 werden 389 Joodse mannen opgepakt en gedeporteerd. 387 mannen werden vermoord. De razzia’s leidden tot een golf van ontzetting in Amsterdam en waren de aanleiding voor de Februaristaking. In de geschiedschrijving hebben de razzia’s in de schaduw gestaan van die staking. Door jarenlang onderzoek heeft auteur en gastconservator Wally de Lang een onbekend stuk geschiedenis van alle mannen kunnen achterhalen. Zij ontdekte dat tenminste 108 en vermoedelijk 150 van deze mannen door de nazi’s als ‘proefpersoon’ gebruikt voor de gaskamers.

Nieuwsuur maakte in februari 2021 een reportage over het noodlot van de razziamannen uit Amsterdam.