Tentoonstelling ‘De razzia’s van 22 en 23 februari 1941’ vanaf 18 februari weer te zien in het Stadsarchief in Amsterdam

Vanaf 18 februari 2022 is de indrukwekkende tentoonstelling De razzia’s van 22 en 23 februari 1941. Het lot van 389 Joodse mannen weer te zien in het Stadsarchief Amsterdam.

De tentoonstelling kwam tot stand in samenwerking met Wally de Lang, de schrijfster van het gelijknamige boek dat in februari 2021 bij Atlas Contact verscheen.

Op 25 februari 2021 was het tachtig jaar geleden dat dit massale en openlijke verzet tegen de Jodenvervolging in Nederland en Europa plaatsvond. De tentoonstelling is begin 2021 vanwege de lockdown slechts twee weken te zien geweest, en wordt nu herhaald. Deels is deze ook nieuw: naar aanleiding van de publicatie van Wally de Lang vorig jaar zijn er nu zo’n twintig ontbrekende portretfoto’s van de slachtoffers opgedoken. Deze hebben we nu aan de tentoonstelling toegevoegd. De levensverhalen op de website zijn verder aangevuld met informatie aangeleverd door nabestaanden. Ook zijn de afgelopen maanden interviews met een aantal van hen opgenomen, die u in een audiotour bij de tentoonstelling kunt beluisteren.

Na twee razzia’s op 22 en 23 februari 1941 in de Jodenbuurt in het centrum van Amsterdam werden 389 Amsterdamse Joden door de nazi’s opgepakt en weggevoerd naar de kampen. 387 mannen zijn om het leven gekomen en slechts twee mannen hebben het op miraculeuze overleefd. De razzia’s leidden tot een golf van ontzetting en waren de directe aanleiding voor de Februaristaking.

In de geschiedschrijving hebben de razzia’s in de schaduw gestaan van die staking. De historische verzetsactie wordt al vanaf 1946 jaarlijks herdacht, maar over de razzia’s en de slachtoffers is veel minder bekend. Wally de Lang heeft daar met haar boek verandering in gebracht. Ze reconstrueerde de geschiedenis van de twee razzia’s en traceerde de achtergrond van alle opgepakte mannen. Door grondig speurwerk heeft zij van alle mannen iets kunnen achterhalen. Het boek vertelt het verhaal van hun deportatie, van wat er daarna gebeurde en hoe deze mannen aan hun einde zijn gekomen.

Met de tentoonstelling wil het Stadsarchief Amsterdam alle opgepakte mannen een naam en een gezicht geven. Met een speciale thema-website en een tentoonstelling worden de persoonlijke verhalen van de mannen centraal gezet op basis van getuigenissen, interviews met nabestaanden en archiefbronnen van het Stadsarchief Amsterdam en vele andere organisaties. Het boek, de tentoonstelling en de website vormen tezamen een zeldzaam indrukwekkend monument voor deze slachtoffers van het naziregime.

De tentoonstelling is tot en met 8 mei 2022 te zien in het Stadsarchief Amsterdam.