Gebaseerd op uitvoerige gesprekken met ouderen die hun leven 'voltooid' achten. Over herinneringen, spijt en tevredenheid, twijfels, hoop, tragiek en dilemma's - en over hun wens om te sterven.
In dit boek stelt Els van Wijngaarden vragen die horen tot de meest elementaire van ons bestaan: wat is een goed leven, en wanneer is dat voltooid? En hoe gaan we, als individu en als samenleving, om met ouderdom en de dood? Ouderen lijden soms aan het leven, hoewel ze niet terminaal of psychiatrisch ziek zijn. Vaak hebben ze het gevoel dat ze domweg zitten te wachten op de dood. De oorzaken zijn uiteenlopend: soms lukt het hun niet meer om echt verbinding te maken met de personen om hen heen, sommigen voelen zich uitgerangeerd, anderen vrezen vooral hun onafhankelijkheid te verliezen. Er zit voor hen maar één ding op: de controle terugpakken. Het zelfverkozen levenseinde als vlucht vooruit.
‘Het onderzoek van Van Wijngaarden is een eye-opener. Het is zo opvallend omdat ze de term "voltooid leven" van zijn bedrieglijk rustgevende aura ontdoet.’ – Bert Keizer
‘Van Wijngaarden is er uitstekend in geslaagd een realistische invulling te geven van de problematiek die in de media nog vaak te oppervlakkig wordt ingevuld.’ – Pallium
‘Zeker nu er plannen voor een wetsvoorstel voltooid leven zijn, is het goed om gesprekken over voltooid leven aan te moedigen. Dit boek kan die discussie handen en voeten geven.’ – Relevant
‘Van Wijngaarden zet met dit boek een levensgrote spiegel neer, waar we maar eens goed in moeten kijken. Misschien dat we dan ook beter gaan luisteren naar de mensen die hun leven ‘voltooid’ achter.’ – Antenne
‘De kracht van het boek van Van Wijngaarden is dat ze niet over een concept spreekt, zoals vaak in de politieke discussie gebeurt, maar dat ze met de mensen zelf praat.’ – Nederlands Dagblad
Nederlands Dagblad'Onvermijdelijk aangrijpend.'
De Standaard‘Gisteren heb ik het boek van Els Wijngaarden gelezen. Bijna als een thriller. Ik vond het aangrijpend en ben zeer onder de indruk. Veel lijden lees ik in de gesprekken die ze heeft gevoerd en met intense zorg opschrijft. Het klinkt zo helder, bijna mooi: voltooid leven, en ik las over levens die zeker als in een symfonie prachtige, opwindende, liefdevolle delen kennen; maar op het einde gingen de disharmonie en de atonale klanken de levenszin overheersen. Leven in een samenleving die niet meer op je wacht, waar je er niet meer toe doet, waar je over de muur wordt gegooid, kan de levenszin ernstig aantasten. Luisteren naar onmacht is niet eenvoudig. Dat vraagt om innerlijke ruimte. Els van Wijngaarden helpt anders te kijken dan dat ene geluid dat alles wil regeren. Er is ook stilte in haar boek. Het maakt duidelijk dat het debat niet moet gaan over ‘recht’ maar wel over gesprek, dialoog en vinden van wegen.’ – Marinus van den Berg, deskundige in de palliatieve en geestelijke zorg en auteur van o.a. Lijden verlichten
De Gooi- En Eemlander‘Een intelligent, aandachtig boek dat leest als een roman.’ – Vonne van der Meer
‘Van Wijngaarden laat in haar intens geschreven boek zien dat de vragen van ouderen mensen van alle leeftijden raken.' – VolZin
‘Van Wijngaarden richt zich op de kluwen van beweegredenen die mensen tot hun doodswens brengen. Met haar zorgvuldige analyse weet Van Wijngaarden de lezer voor een al te zwart-wit oordeel te behoeden.’ **** – de Volkskrant
De Volkskrant
Els van Wijngaarden (1976) promoveert eind 2016 op 'de ervaringswereld van het voltooide leven' aan de Universiteit voor Humanistiek. Haar onderzoek is uniek: wereldwijd is zij de eerste wetenschapper die ouderen zo diepgravend over dit onderwerp heeft geïnterviewd. Ze doceert ethiek en zingeving aan de Hogeschool Windesheim. Publicaties van haar hand verschenen o.a. in Vrij Nederland, De Standaard en BMJ Open.
(Foto: Fjodor Buis)
